Het zorgstelsel in Zuid-Afrika...

Naast het werk wat wij voor de projecten doen, moet ik ook nog verschillende opdrachten voor school maken. Vandaag ben ik bezig geweest met het schrijven van een betoog met een zelf bedachte stelling. Mijn stelling 'Er moet geïnvesteerd worden in thuiszorgprojecten in de Townships, zo kan er preventief gewerkt worden om ziekte en verslechtering van gezondheidstoestand te reduceren.' Aan de hand van een praktijkvoorbeeld, wil ik duidelijk maken waarom deze investering zo belangrijk is...

‘Het is donderdagmorgen, de laatste werkdag voor de care workers van het community health care project. De hele ochtend hebben we in de Townships van Uitenhage gelopen om huisbezoeken te verrichten bij ouderen of hulpbehoevende patiënten in deze wijk. We sluiten de dag af met een laatste huisbezoek. Een huisbezoek wat ik voorlopig niet zal vergeten…

We kloppen aan, een man van ongeveer 50 jaar opent de deur en één van de care workers neemt het woord. Ze stelt zich voor en vertelt dat we vanuit het community health care project komen kijken hoe het gaat met de bewoners van het huis. Direct worden we uitgenodigd om verder te komen en we nemen plaats op de banken in het kleine woonkamertje. De care worker vraagt of er nog oudere en/of zieke mensen woonachtig zijn in het huis. De man vertelt ons dat zijn moeder van 89 jaar erg ziek is en dat hij haar verzorgd. Hij loopt naar de slaapkamer toe en haalt zijn moeder met hulp van een care worker uit bed.

De oude dame loopt onder begeleiding van haar zoon de woonkamer in. Ze kijkt met grote ogen in het rond en er verschijnt een grote glimlach op haar gezicht. Er zitten ongeveer 10 verpleegkundige in haar woonkamer op haar te wachten. Ze probeert een klein dansje te doen en laat ons allemaal lachen. Het ijs is direct gebroken.

Een aantal care workers vragen de zoon naar de medische situatie van zijn moeder. De zoon vertelt dat hij vroeger bij het Rode Kruis heeft gewerkt en kan dus vrij gedetailleerd in medische termen praten met ons. Zijn moeder heeft hypertensie, diabetes, nierproblemen en sinds kort baarmoederhalskanker. Gezien haar leeftijd wordt er geen actieve behandeling tegen de kanker ingezet. Ze heeft sinds drie maanden enorm veel pijn in haar rug en buik. Hiervoor is ze naar de plaatselijke staatshospitaal terug gegaan. Ze kreeg extra pijnmedicatie mee. De pijn is hiermee onder controle. Echter vertelt haar zoon dat ze tijdens het vorige bezoek in het staatshospitaal een blaaskatheter heeft gehad, voor vertrek naar huis is deze verwijderd. Sinds dien, heeft mevrouw veel bloed in de urine. Echter is dit nog niet bij de arts bekend. Ook vertelt mevrouw dat ze enorm veel pijn heeft aan haar mond. Er zit een grote bult in haar mond, waardoor ze moeite heeft met eten en drinken.

Een ernstige situatie, waarin wij de zoon adviseren terug te gaan naar het staatshospitaal. Er moet dringend onderzoek gedaan worden naar het bloedverlies. Mogelijk heeft mevrouw een blaasontsteking, infectie van de urinewegen, nier- of blaasstenen, een acute verslechtering van de nieren, een uitzaaiing van de kanker, etc. Er zijn genoeg ziektebeelden waar wij als goed geschoolde Hollandse verpleegkundige aan denken. De zoon bedankt ons voor het bezoek en vertelt zo snel mogelijk naar de kliniek te gaan.'

De week erna op dinsdag werkte wij opnieuw voor het community health care project. Direct komt één van de care workers naar ons toe. Ze vertelt ons dat bovenstaande mevrouw dit weekend is overleden. Een grote schok voor ons, want wij hadden diezelfde ochtend nog over deze zieke dame gesproken in de auto. We waren benieuwd of ze naar de kliniek was gegaan en hoe het met haar zal gaan. De care worker vertelt dat ze geen tijd hadden in de kliniek om haar te behandelen en dat ze pas over een aantal weken terecht kon…

Een situatie die niet in te denken is in Nederland, bij dit soort klachten wordt iemand direct opgenomen en onderzocht. Hier in Afrika worden dit soort patiënten gewoon weer naar huis gestuurd. Genoeg redenen om een paar goed geschoolde verpleegkundige in de wijk rond te laten lopen om vroegtijdig te signaleren, adviseren en/of te handelen!